Voorkomen is beter dan genezen; dat geldt zeker voor onkruid. En het goede nieuws is dat doeltreffende preventie niet eens zo moeilijk is. Een naakte bodem is om onkruid vragen. Het onkruidzaad vindt er alles wat het nodig heeft om te ontkiemen, namelijk licht en een zee van plaats. Door licht en ruimte te beperken, blijf je het onkruid dan ook een stap voor. Houd de bodem dus altijd bedekt.
Een bedekte bodem
Een eerste mogelijkheid bestaat erin een mulchlaag aan te brengen. Zo’n laag van organisch materiaal beschermt de bodem tegen zon, uitdroging en grote temperatuursverschillen, stimuleert het bodemleven en levert, terwijl ze langzaam afgebroken wordt, voedsel aan de planten. Als materiaal komen in aanmerking: grasmaaisel, compost, verhakseld snoeihout, plantenresten, droge bladeren (strooi er houtsnippers over om te beletten dat ze in het rond vliegen), hout(schors)snippers, stro, dennennaalden, cacaodoppen… Afhankelijk van het materiaal maak je zo’n mulchlaag 4 tot 10 cm dik. Bij een dunnere laag profiteer je niet maximaal van de voordelen van mulchen, een dikkere laag geeft vaak aanleiding tot een kletsnatte grond. Een organische mulchlaag moet elk jaar weer aangevuld worden. Je kunt ook mulchen met anorganisch materiaal zoals grind; voor het bodemleven betekent dat geen meerwaarde, maar het is wel decoratiever en in bepaalde tuinstijlen meer op zijn plaats.
Vind je zo’n mulchlaag echt niet passen in je border, plant dan bodembedekkers. Ze doen onkruid ook flink wat concurrentie aan en vormen, bij een juiste keuze, extra blikvangers tussen de overige planten. Denk bijvoorbeeld aan het decoratieve blad van mansoor (Asarum europaeum) of Pachysandra, aan maagdenpalm (Vinca major en Vinca minor), Waldsteinia ternata met gele bloempjes in het voorjaar, stekelnootje (Acaena), kruipend zenegroen (Ajuga reptans), schuimbloem (Tiarella cordifolia), …
Bij het aanleggen van een border kun je de bodem ook met worteldoek bedekken. Leg de hoeken vast met een steen of een hoopje aarde. Snijd een kruis in het doek op de plaats waar je iets wil planten. Zet de plant erin en leg de hoekjes van het doek rond de stengel of stam.
Heel belangrijk om meer onkruid te voorkomen: verwijder eenjarig onkruid altijd zo snel mogelijk, en zeker voordat het zaad gevormd heeft. Zo krijgt het niet de kans om zich te verspreiden.
